Orhan ÖZATİK
Köşe Yazarı
Orhan ÖZATİK
 

Kök hücreler ve hücresel tedaviler -1

Bu haftaki yazımızın konusu kök hücreler ve hücresel tedaviler üzerine olacak. Kök hücreler ve hücresel tedaviler konusunda yazdıklarımın daha iyi anlaşılabilmesi için öncelikle bazı tanım ve terimleri açıklamam gerekir.  Özellikle son dönemde bazı televizyon programlarında, sosyal medyada ve yazılı basında kök hücre tedavileri ile ilgili oldukça fazla yayın yapılmaktadır. Yapılan yayınların bazılarında, çaresizlik içinde yakınlarına ve kendilerine şifa bekleyen insanların yanıltıldıklarını da gözlemlemekteyiz. Bu yüzden kök hücrelerin tedavi amaçlı olarak hangi hastalıklarda kullanıldığını, hangi hastalıkların tedavisi için çalışma yapıldığını ve gelecekte hangi hastalıklarda kullanılmasının beklendiğini bilimsel olarak anlatmaya çalışacağım. Kök hücre ile ilgili yazmak istediklerim tek sayfaya sığmayacağı için bir yazı dizisi olacak. Her şeyden önce kök hücreyi tarif etmemiz gerekiyor. Kendini yenileme özelliğine sahip olan, vücudun içinde veya uygun şartlar sağlandığında laboratuvar ortamında birçok farklı hücre tipine dönüşebilen farklılaşmamış hücrelerdir. Bu hücreler uygun çevreye yerleştirildiğinde çoğalma özelliği gösterirler. Çok sayıda farklılaşmış yeni hücreler oluşturabilirler, vücutta bir hasar oluşumunda yeni bir doku oluşturabilme ve onarımını sağlayabilirler. Bu kök hücrelerin farklı çeşitleri ve özellikleri vardır. Bazılarının bir tanesi bile tüm vücudu oluşturabilme yeteneğine sahipken, bazıları 200 farklı türde hücreyi oluşturabilirler. Bazıları ise daha az sayıda hücre çeşidine dönebilirler. Unipotent dediğimiz kök hücreler sadece kendilerini çoğaltma özelliğini taşımaktadırlar. Kök hücreleri elde ettiğimiz farklı yerler mevcuttur. Yetişkinlerden elde ettiğimiz erişkin tipi kök hücreler yanında, embriyolardan elde ettiğimiz kök hücreler de mevcuttur. Yetişkinlerden elde ettiğimiz kök hücreleri tedavi amaçlı kullanıyor olmamıza rağmen, embriyolardan elde edilen kök hücreler etik ve yasal kısıtlamalar nedeni ile kullanılmamaktadır. İnsan embriyolarından kök hücre elde edilmesi kesinlikle yasaktır. Bilimsel çalışmalar için bile kullanılmamaktadır. Ancak hayvanlardan elde edilen embriyonik kök hücreler bilimsel çalışma amacıyla kullanılabilmektedir. Yukarıda kısaca anlatmaya çalıştığım temel kök hücre tanımları daha sonraki yazımda anlatmaya çalışacağım, başarıyla uygulanan hücresel tedavilerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak diye düşünüyorum. Sağlıcakla kalın.

Kök hücreler ve hücresel tedaviler -1

Bu haftaki yazımızın konusu kök hücreler ve hücresel tedaviler üzerine olacak. Kök hücreler ve hücresel tedaviler konusunda yazdıklarımın daha iyi anlaşılabilmesi için öncelikle bazı tanım ve terimleri açıklamam gerekir. 

Özellikle son dönemde bazı televizyon programlarında, sosyal medyada ve yazılı basında kök hücre tedavileri ile ilgili oldukça fazla yayın yapılmaktadır. Yapılan yayınların bazılarında, çaresizlik içinde yakınlarına ve kendilerine şifa bekleyen insanların yanıltıldıklarını da gözlemlemekteyiz. Bu yüzden kök hücrelerin tedavi amaçlı olarak hangi hastalıklarda kullanıldığını, hangi hastalıkların tedavisi için çalışma yapıldığını ve gelecekte hangi hastalıklarda kullanılmasının beklendiğini bilimsel olarak anlatmaya çalışacağım. Kök hücre ile ilgili yazmak istediklerim tek sayfaya sığmayacağı için bir yazı dizisi olacak.

Her şeyden önce kök hücreyi tarif etmemiz gerekiyor. Kendini yenileme özelliğine sahip olan, vücudun içinde veya uygun şartlar sağlandığında laboratuvar ortamında birçok farklı hücre tipine dönüşebilen farklılaşmamış hücrelerdir. Bu hücreler uygun çevreye yerleştirildiğinde çoğalma özelliği gösterirler. Çok sayıda farklılaşmış yeni hücreler oluşturabilirler, vücutta bir hasar oluşumunda yeni bir doku oluşturabilme ve onarımını sağlayabilirler.

Bu kök hücrelerin farklı çeşitleri ve özellikleri vardır. Bazılarının bir tanesi bile tüm vücudu oluşturabilme yeteneğine sahipken, bazıları 200 farklı türde hücreyi oluşturabilirler. Bazıları ise daha az sayıda hücre çeşidine dönebilirler. Unipotent dediğimiz kök hücreler sadece kendilerini çoğaltma özelliğini taşımaktadırlar.

Kök hücreleri elde ettiğimiz farklı yerler mevcuttur. Yetişkinlerden elde ettiğimiz erişkin tipi kök hücreler yanında, embriyolardan elde ettiğimiz kök hücreler de mevcuttur. Yetişkinlerden elde ettiğimiz kök hücreleri tedavi amaçlı kullanıyor olmamıza rağmen, embriyolardan elde edilen kök hücreler etik ve yasal kısıtlamalar nedeni ile kullanılmamaktadır. İnsan embriyolarından kök hücre elde edilmesi kesinlikle yasaktır. Bilimsel çalışmalar için bile kullanılmamaktadır. Ancak hayvanlardan elde edilen embriyonik kök hücreler bilimsel çalışma amacıyla kullanılabilmektedir.

Yukarıda kısaca anlatmaya çalıştığım temel kök hücre tanımları daha sonraki yazımda anlatmaya çalışacağım, başarıyla uygulanan hücresel tedavilerin daha iyi anlaşılmasına katkı sağlayacak diye düşünüyorum.

Sağlıcakla kalın.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve telgrafgazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.