Önceki yazımda genel olarak kök hücre ile ilgili genel tanımlamalara değinmiştim. Bu hafta ise yazı dizimize, çok uzun yıllardan beri başarı ile uygulanan kök hücre tedavisi olan kemik iliği nakillerinden bahsedeceğim. Kemik iliği vücudumuz için en önemli kök hücre kaynaklarından biridir. Özellikle uzun kemiklerde, pelviste (leğen kemiği) ve sternumda (göğüs kemiği) bulunan süngerimsi bir yapıdır. Burada bulunan kök hücreler vücudun ihtiyaç duyduğu kan hücrelerini yapar. Kan içinde dolaşan alyuvarlar vücudumuzun ihtiyacı olan oksijeni taşır. Akyuvarlar enfeksiyonlara karşı savunma sisteminin en önemli elemanlarından biridir. Bu hücrelerin bazıları vücudumuzda meydana gelen kanser hücrelerine karşı, savunma sistemimizin en önemli hücreleri olarak karşımıza çıkar. Platelet dediğimiz pulcuklar ise kanın pıhtılaşmasını düzenleyen hücrelerdir.  Kanda bulunan hücrelerin yapımında herhangi bir bozukluk olduğunda hayatımızı kaybetmemize sebep olabilecek pek çok hastalıkla karşı karşıya kalabiliriz. Özellikle pek çok kan kanseri türü bu hastalıklara örnek olarak verilebilir. Kan hastalıklarının en önemli tedavi şekli kök hücre nakilleridir. Tedavide ihtiyaç duyduğumuz kök hücreleri ya hastanın kendisinden ya da hasta ile doku uyumu olan bir başka kişiden almak mümkündür. Hastanın kendisinden alınan kemik iliğinden elde edilen kök hücrelerin verilmesine otolog nakil adı verilirken, doku uyumu olan başka bir insandan elde edilen kök hücrelerin nakledilmesine allojenik kök hücre nakli denir. Otolog kök hücre nakilleri pek çok avantaja sahiptir. En önemli avantajı doku uyumsuzluğu gibi bir problemin olmamasıdır. Ancak her zaman uygulanması mümkün değildir. Çünkü otolog kök hücre nakli yapılabilmesi için kemik iliği içinde yeteri kadar sağlıklı hücre yapımının olması gerekir. Kan hastalıklarının önemli bir kısmında kemik iliği içinde sağlıklı kök hücre yapımı olmadığı için tedavide de kullanılması mümkün değildir. Otolog nakiller genellikle radyasyon ile kanser tedavisi görecek ve bu yüzden kemik iliği hücreleri azalacak hastalarda kullanılabilir. Tedavi sonrasında kullanılmak üzere kemik iliğinden kök hücreler alınır, dondurularak saklanır. Tedaviyi takiben laboratuar ortamında bir dizi işlemden geçirildikten sonra hastaya verilir. Bunun yanında hodgkin lenfoma, non-hodgkin lenfoma, myeloma ve plazma hücre bozukluklarında da kullanılabilmektedir. Allojenik kök hücre nakilleri, hasta ile uyumlu dokuya sahip kişilerden bağış yolu ile yapılır. Ancak uygun dokulu verici bulmak her zaman mümkün olmamaktadır. Lösemilerde, kemik iliği yetmezliği sendromlarında, lenfomalarda başarı ile allojenik kök hücre nakli tedavileri uygulanabilmektedir. Son yıllarda, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de kan ve kök hücre bağışı ile ilgili çok önemli kampanyalar yapılmaktadır. Çaresizlik içinde tedavi için bekleyen insanların tek umudu bazen, uygun bir kök hücre bağışı olmaktadır. Sağlıklı insanların çok kolaylıkla yapabileceği kan ve kök hücre bağışı, hasta insanların son çaresi olabilir. Lütfen bir tüp kan vererek bu kampanyaya destek olalım. Sağlıcakla kalın