Mustafa KARAMAN Kütahya İl Müftü Yrd.
Köşe Yazarı
Mustafa KARAMAN Kütahya İl Müftü Yrd.
 

Allah'a Yaklaşmanın Adı: Kurban

Kurban ibadeti, Kur'an-ı Kerim ile, Sünnet-i Seniyye ile ve İcma-ı Ümmet ile ve Kıyas-ı Fukaha ile sabit olan ibadettir. Tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir. Kurban ibadeti her ibadet  gibi kıyamete kadar yapılmaya devam edilecektir. Kurban, Allah Teala'ya yaklaşmak için ifa edilir. Sözlükte “Yaklaşmak” ve “Allah'a  yakınlaşmaya vesile olan şey” anlamına gelmektedir. Özel anlamı (Terim olarak) itibariyle Allah'a ibadet etmek niyetiyle belirli şartları taşıyan ve Kurban Bayramı'nda belirli günlerde ve vakitlerde bir hayvanı usulüne uygun olarak kesmektir. İbadet niyetiyle kesilen hayvana da kurban denilir. Kurban ibadeti, köklü ibadettir. Hz. Adem (A.S.)'ın oğulları Habil ve Kabil'in kurbanları ve Hz. İbrahim (A.S.)'ın kurbanı. ■SÜNNET-i SENİYYE'DE KURBAN Resülullah (S.A.V.), hicretin ikinci senesinde, Zilhicce ayının onunda Medine-i Münevvere'de, ashabıyla birlikte Kurban Bayramı'nı idrak etti. İlk defa Müslümanlar Allah için Kurban Bayramı Namazı kılacak ve kurban keseceklerdi. Müslümanlar birlik-beraberlik içerisinde Ensar-Muhacir kardeşliğinin gerçekleşmesinden sonra, bayram yaşayacaklardı. Resülullah (S.A.V.), bayram namazını kıldırdı ve hutbeyi irat ettikten sonra kurbanını kesti. Hayvanlara eziyet edilmemesini istedi, usulüne uygun ve vaktinde kurbanların kesilmesini istedi. Kendisine iki koç getirildi. Onları kıbleye doğru yatırdı. Keserken besmele çekti ve tekbir getirdi ve kurban dualarını okudu. Asırlardır kurbanlar putlara adanmış, şirk içerisinde kesilmişti. Şimdi ise tek ve var olan ortağı ve benzeri olmayan Allah adıyla kurban ediliyordu. Şöyle buyuruyordu: “Yünden de her bir kıla karşılık bir sevap vardır.” (İbn Mace, “Edahi”,3). “Kurban, henüz kanı yere düşmeden, Allah tarafından kabul edilir. Bu sebeple kurban kesme konusunda gönlünüz hoş olsun.” (Tirmizi, “Edahi”;1). Rahmet elçisi, hayvanların kesimi sırasında  onlara eziyet verilmemesini istedi, Allah'ın her konuda ihsan ile güzellikle davranmayı farz kıldığını hatırlatarak hayvanların kesiminin  de en güzel bir şekilde yapılmasını anımsattı ve bu konunun önemini vurguladı. Hayvanı kesecek bıçağın eziyet etmemesi için bilenmesini ve bıçağın hayvana korku vermemesi için gösterilmemesini istedi. (Müslim, “Sayd”, 57; İbn Mace “Zebaih”,3). Hadis-i Şeriflerde kurbanlıklar “udhiyye” kavramıyla ifade buyurulmuştur. Kurban ibadetinin fazileti çoktur. Resülullah (S.A.V.) şöyle buyurur: “Kim gönül hoşluğuyla ve Allah'tan sevabını bekleyerek kurban keserse, işte bu kurban onun için cehennem ateşine karşı bir kalkan olur.” (el-Münziri, II, 154, Taberani rivayet etmiştir.). Resülullah (S.A.V.) kızı Fatıma'ya: “Kalk! Kesilen kurbanın yanında hazır bulun. Çünkü akan kanın ilk damlasıyla günahların bağışlanır.” buyurur. Hz. Fatıma, “Ey Allah'ın Elçisi! Bu biz Ehl-i Beyt'e mi mahsus bir şey yoksa tüm Müslümanlara mı mahsustur?.” diye sormuş, Resülullah “Hem bizim hem de tüm Müslümanlar içindir” buyurmuştur. (el-Münziri, et-Terğib ve't-Terhib, II; 154, Beyrut, 1968). Rabbimize yakınlık yolunda ve ulaşmada bir vesile olan kurban ibadetini usulüne göre, belirli günlerde ve belirli şartlarda mukim ve dinen zengin sayılan her Müslümanın yerine getirmesi vaciptir. Şafii mezhebinde sünneti-müekkede olarak kabul edilir. Dinen zenginlik ölçüsü; asli ve temel ihtiyaçlarından başka ve de borcundan başka 80.18 gr olarak belirlenmiştir, zekattaki gibi artıcı olması ve üzerinden bir kameri yıl geçmesi şartı aranmaz. ■KURBAN EDİLECEK HAYVANLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ HÜKÜMLER Kurban kesim vaktinde olmalıdır. Hanefi mezhebinde, bayramın birinci günü bayram namazını kıldıktan sonra üçüncü günü güneş batımına kadar, Şafilere göre ise, dördüncü günü güneş batıncaya kadar. Kurban edilecek olan hayvanın büyük baş ve küçük baş olması gerekir. Deve, sığır, manda, koyun ve keçi cinsinden olmalıdır. Deve beş, sığır ve manda iki, koyun ve keçi bir yaşını doldurmuş olmalıdır. Yıl kameri, hicri takvime göre hesaplanır. Bir yaşında görülen altı aylık gürbüz kuzu kurban edilebilir. Koyun ve keçi gibi küçük baş hayvanlar bir kişi için, bir hisse bedeli olarak kurban edilebilir. Deve, sığır ve manda gibi büyük baş hayvanlar yedi kişiye, hisseye kadar kurban edilebilir. Yediden fazlası caiz değildir, azı caizdir. Kurbanlık hayvan ölür veya kaybolursa yerine yenisi alınarak kurban edilmesi gerekir. Çünkü vücubiyet sabit olmuştur. Diğer ibadetlerde olduğu gibi, takva, niyet ve samimiyet ve ihlas kurban ibadetinde de önem arz etmektedir. Kurbanı kişinin bizzat kendisi kesmeli veya kesebilecek olana vekalet vererek kestirmelidir. Çünkü kurban ibadeti mali bir ibadettir. Kurban edilecek olan hayvan sağlıklı, bakımlı, besili, semiz olmalıdır. Ölümcül hasta, iki gözü kör, çok zayıf, doğuştan kulaksız, dişlerinin çoğu dökülmüş, kesim yerine gidemeyecek kadar topal, kulakları, boynuzları, kuyruğu, memeleri kökünden kesik veya kopuk olmamalıdır. Doğuştan boynuzsuz, şaşı, rahat yürüyebilen topal, kulağı delik veya yırtık olma gibi az kusurlu hayvan kurban edilebilir. ■DEĞERLENDİRME VE SONUÇ Müslümanların yılda iki dini bayramı vardır. Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı.18 Temmuz 2021(H.1442) Terviye Günü,19 Temmuz Arife Günü,20-21-22-23 Temmuz 2021 Günleri de (Zilhicce Ayının 10,11,12,13 Günleridir 1442H.) Kurban Bayramı Günleridir. Bayramlar, paylaşma, ziyaretleşme, izzet-i ikram, hal-hatır sorma, sevgi -saygı gösterme, birlik-beraberlik, dayanışma ve kardeşlik ve selamlaşma ve de yardımlaşma günleridir. Büyüklerimize saygı göstererek ellerinden öpmek suretiyle, küçüklerimize harçlık vererek tatlı dil ve güler yüz göstererek onları sevdiğimizi göstererek bayramı en güzel bir şekilde idrak etmeliyiz. Trafiğin yoğun olduğu bayramdan önceki günlerde ve bayram günlerinde ve de bayram sonrasındaki günlerde dikkatli olmalıyız, trafik kurallarına uymalıyız ve uymayanları da uyarmalıyız ve hızdan ve aceleden uzak durmalıyız. Unutmamalıyız ki, trafik kazaları birçok aileyi yok ederek perişan etmekte ve insanımızı acıya ve de kedere sevk etmektedir, bununla birlikte maddi ve manevi olarak telafi edilemeyecek kadar zarara neden olarak kapatılamayacak kadar yaralar açmaktadır. Ayrıca bayram günleri tatil günleri değildir. Ölmüşlerimizi kabirlerinde ziyaret etmek ve hayatta olanlarımızı evlerinde, iş yerlerinde ziyaret etmek önem arz etmektedir. Ömrümüzde sayılı olarak idrak ettiğimiz Mübarek Kurban Bayramı günlerini en güzel bir şekilde geçirmeli, üzerimize düşenleri yerine getirerek doya doya ve hakkını vererek yaşamalıyız. Bu ara yine pandemi kurallarını da unutmadan bayramı geçirmeliyiz. Bu duygu ve düşüncelerle yaklaşan Kurban Bayramınızı en içten ve samimi dileklerimle tebrik ederim, tüm Müslümanların Kurban Bayramı mübarek olsun, gafletten uyanışa vesile olsun aziz okuyucularım! Selam ve dua ile Allah'a emanet olun, her şey gönlümüzce olsun efendim. ■BİR AYET-İ KERİME “Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, hayatım ve ölümüm de alemlerin Rabbi Allah içindir. Onun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Ben Müslümanların ilkiyim.” (el-Enam,6/162-163). ■BİR HADİS-İ ŞERİF “Kim bayram namazından önce kurban keserse ancak kendisi için kesmiş olur. Bayram namazından sonra kesen kimse ise kurban ibadetini yerine getirmiş, Müslümanların sünnetine (Yoluna) uyarak tabi olmuştur.” (Müslim, “Edahi”,4). ■BİR DUA Rabbim! Bizleri Kurban Bayramı'na eriştirerek, en güzel bir şekilde kurban ibadetini yerine getirenlerden eyle! Kurban ibadetimizi kabul eyle! Kurban Bayramımızı ihya eylemeyi lütfeyle ve içerisinde yapacağımız tüm ibadetlerimizi kabulü karin eyle! Bayramlaşmalarımız, ziyaretleşmelerimiz ve izzeti ikramlarımız ve de yardımlaşmalarımız senin rızan içindir kabul buyur! Mazlum ve mülteci kardeşlerimize bol bol yardımını ihsan buyur!. ■BİR FETVA Kurban, ezan gibi İslam Dini 'nin şiarından olan ibadettir. Bu ibadetle dinen zengin sayılan kimseler sorumludur. Kurban, koyun; keçi, sığır, manda ve devenin kurban bayramı günlerinde, usulüne uygun olarak kesilmesiyle gerçekleşir. Kurban ibadetini yerine getiren isterse kurban etini hepsini ihtiyaç sahiplerine bağışlayıp verebileceği gibi, üçe bölerek bir parçasını fakir-fukaraya, garip-gurabaya verebilir, bir parçasını eşiyle dostuyla yiyebilir ve de bir parçasını evinde ailesiyle tüketebilir. Kasap ücreti olarak deri verilmez caiz değildir.

Allah'a Yaklaşmanın Adı: Kurban

Kurban ibadeti, Kur'an-ı Kerim ile, Sünnet-i Seniyye ile ve İcma-ı Ümmet ile ve Kıyas-ı Fukaha ile sabit olan ibadettir. Tarihi, insanlık tarihi kadar eskidir. Kurban ibadeti her ibadet  gibi kıyamete kadar yapılmaya devam edilecektir. Kurban, Allah Teala'ya yaklaşmak için ifa edilir. Sözlükte “Yaklaşmak” ve “Allah'a  yakınlaşmaya vesile olan şey” anlamına gelmektedir. Özel anlamı (Terim olarak) itibariyle Allah'a ibadet etmek niyetiyle belirli şartları taşıyan ve Kurban Bayramı'nda belirli günlerde ve vakitlerde bir hayvanı usulüne uygun olarak kesmektir. İbadet niyetiyle kesilen hayvana da kurban denilir. Kurban ibadeti, köklü ibadettir. Hz. Adem (A.S.)'ın oğulları Habil ve Kabil'in kurbanları ve Hz. İbrahim (A.S.)'ın kurbanı.

■SÜNNET-i SENİYYE'DE KURBAN
Resülullah (S.A.V.), hicretin ikinci senesinde, Zilhicce ayının onunda Medine-i Münevvere'de, ashabıyla birlikte Kurban Bayramı'nı idrak etti. İlk defa Müslümanlar Allah için Kurban Bayramı Namazı kılacak ve kurban keseceklerdi. Müslümanlar birlik-beraberlik içerisinde Ensar-Muhacir kardeşliğinin gerçekleşmesinden sonra, bayram yaşayacaklardı. Resülullah (S.A.V.), bayram namazını kıldırdı ve hutbeyi irat ettikten sonra kurbanını kesti. Hayvanlara eziyet edilmemesini istedi, usulüne uygun ve vaktinde kurbanların kesilmesini istedi. Kendisine iki koç getirildi. Onları kıbleye doğru yatırdı. Keserken besmele çekti ve tekbir getirdi ve kurban dualarını okudu. Asırlardır kurbanlar putlara adanmış, şirk içerisinde kesilmişti. Şimdi ise tek ve var olan ortağı ve benzeri olmayan Allah adıyla kurban ediliyordu. Şöyle buyuruyordu: “Yünden de her bir kıla karşılık bir sevap vardır.” (İbn Mace, “Edahi”,3). “Kurban, henüz kanı yere düşmeden, Allah tarafından kabul edilir. Bu sebeple kurban kesme konusunda gönlünüz hoş olsun.” (Tirmizi, “Edahi”;1). Rahmet elçisi, hayvanların kesimi sırasında  onlara eziyet verilmemesini istedi, Allah'ın her konuda ihsan ile güzellikle davranmayı farz kıldığını hatırlatarak hayvanların kesiminin  de en güzel bir şekilde yapılmasını anımsattı ve bu konunun önemini vurguladı. Hayvanı kesecek bıçağın eziyet etmemesi için bilenmesini ve bıçağın hayvana korku vermemesi için gösterilmemesini istedi. (Müslim, “Sayd”, 57; İbn Mace “Zebaih”,3). Hadis-i Şeriflerde kurbanlıklar “udhiyye” kavramıyla ifade buyurulmuştur. Kurban ibadetinin fazileti çoktur. Resülullah (S.A.V.) şöyle buyurur: “Kim gönül hoşluğuyla ve Allah'tan sevabını bekleyerek kurban keserse, işte bu kurban onun için cehennem ateşine karşı bir kalkan olur.” (el-Münziri, II, 154, Taberani rivayet etmiştir.). Resülullah (S.A.V.) kızı Fatıma'ya: “Kalk! Kesilen kurbanın yanında hazır bulun. Çünkü akan kanın ilk damlasıyla günahların bağışlanır.” buyurur. Hz. Fatıma, “Ey Allah'ın Elçisi! Bu biz Ehl-i Beyt'e mi mahsus bir şey yoksa tüm Müslümanlara mı mahsustur?.” diye sormuş, Resülullah “Hem bizim hem de tüm Müslümanlar içindir” buyurmuştur. (el-Münziri, et-Terğib ve't-Terhib, II; 154, Beyrut, 1968).

Rabbimize yakınlık yolunda ve ulaşmada bir vesile olan kurban ibadetini usulüne göre, belirli günlerde ve belirli şartlarda mukim ve dinen zengin sayılan her Müslümanın yerine getirmesi vaciptir. Şafii mezhebinde sünneti-müekkede olarak kabul edilir. Dinen zenginlik ölçüsü; asli ve temel ihtiyaçlarından başka ve de borcundan başka 80.18 gr olarak belirlenmiştir, zekattaki gibi artıcı olması ve üzerinden bir kameri yıl geçmesi şartı aranmaz.

KURBAN EDİLECEK HAYVANLARLA İLGİLİ ÖNEMLİ HÜKÜMLER
Kurban kesim vaktinde olmalıdır. Hanefi mezhebinde, bayramın birinci günü bayram namazını kıldıktan sonra üçüncü günü güneş batımına kadar, Şafilere göre ise, dördüncü günü güneş batıncaya kadar.

Kurban edilecek olan hayvanın büyük baş ve küçük baş olması gerekir. Deve, sığır, manda, koyun ve keçi cinsinden olmalıdır. Deve beş, sığır ve manda iki, koyun ve keçi bir yaşını doldurmuş olmalıdır. Yıl kameri, hicri takvime göre hesaplanır. Bir yaşında görülen altı aylık gürbüz kuzu kurban edilebilir. Koyun ve keçi gibi küçük baş hayvanlar bir kişi için, bir hisse bedeli olarak kurban edilebilir. Deve, sığır ve manda gibi büyük baş hayvanlar yedi kişiye, hisseye kadar kurban edilebilir. Yediden fazlası caiz değildir, azı caizdir. Kurbanlık hayvan ölür veya kaybolursa yerine yenisi alınarak kurban edilmesi gerekir. Çünkü vücubiyet sabit olmuştur. Diğer ibadetlerde olduğu gibi, takva, niyet ve samimiyet ve ihlas kurban ibadetinde de önem arz etmektedir. Kurbanı kişinin bizzat kendisi kesmeli veya kesebilecek olana vekalet vererek kestirmelidir. Çünkü kurban ibadeti mali bir ibadettir. Kurban edilecek olan hayvan sağlıklı, bakımlı, besili, semiz olmalıdır. Ölümcül hasta, iki gözü kör, çok zayıf, doğuştan kulaksız, dişlerinin çoğu dökülmüş, kesim yerine gidemeyecek kadar topal, kulakları, boynuzları, kuyruğu, memeleri kökünden kesik veya kopuk olmamalıdır. Doğuştan boynuzsuz, şaşı, rahat yürüyebilen topal, kulağı delik veya yırtık olma gibi az kusurlu hayvan kurban edilebilir.

■DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Müslümanların yılda iki dini bayramı vardır. Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı.18 Temmuz 2021(H.1442) Terviye Günü,19 Temmuz Arife Günü,20-21-22-23 Temmuz 2021 Günleri de (Zilhicce Ayının 10,11,12,13 Günleridir 1442H.) Kurban Bayramı Günleridir. Bayramlar, paylaşma, ziyaretleşme, izzet-i ikram, hal-hatır sorma, sevgi -saygı gösterme, birlik-beraberlik, dayanışma ve kardeşlik ve selamlaşma ve de yardımlaşma günleridir. Büyüklerimize saygı göstererek ellerinden öpmek suretiyle, küçüklerimize harçlık vererek tatlı dil ve güler yüz göstererek onları sevdiğimizi göstererek bayramı en güzel bir şekilde idrak etmeliyiz. Trafiğin yoğun olduğu bayramdan önceki günlerde ve bayram günlerinde ve de bayram sonrasındaki günlerde dikkatli olmalıyız, trafik kurallarına uymalıyız ve uymayanları da uyarmalıyız ve hızdan ve aceleden uzak durmalıyız. Unutmamalıyız ki, trafik kazaları birçok aileyi yok ederek perişan etmekte ve insanımızı acıya ve de kedere sevk etmektedir, bununla birlikte maddi ve manevi olarak telafi edilemeyecek kadar zarara neden olarak kapatılamayacak kadar yaralar açmaktadır. Ayrıca bayram günleri tatil günleri değildir. Ölmüşlerimizi kabirlerinde ziyaret etmek ve hayatta olanlarımızı evlerinde, iş yerlerinde ziyaret etmek önem arz etmektedir. Ömrümüzde sayılı olarak idrak ettiğimiz Mübarek Kurban Bayramı günlerini en güzel bir şekilde geçirmeli, üzerimize düşenleri yerine getirerek doya doya ve hakkını vererek yaşamalıyız. Bu ara yine pandemi kurallarını da unutmadan bayramı geçirmeliyiz. Bu duygu ve düşüncelerle yaklaşan Kurban Bayramınızı en içten ve samimi dileklerimle tebrik ederim, tüm Müslümanların Kurban Bayramı mübarek olsun, gafletten uyanışa vesile olsun aziz okuyucularım! Selam ve dua ile Allah'a emanet olun, her şey gönlümüzce olsun efendim.

■BİR AYET-İ KERİME
“Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, hayatım ve ölümüm de alemlerin Rabbi Allah içindir. Onun hiçbir ortağı yoktur. İşte ben bununla emrolundum. Ben Müslümanların ilkiyim.” (el-Enam,6/162-163).

■BİR HADİS-İ ŞERİF
“Kim bayram namazından önce kurban keserse ancak kendisi için kesmiş olur. Bayram namazından sonra kesen kimse ise kurban ibadetini yerine getirmiş, Müslümanların sünnetine (Yoluna) uyarak tabi olmuştur.” (Müslim, “Edahi”,4).

■BİR DUA
Rabbim! Bizleri Kurban Bayramı'na eriştirerek, en güzel bir şekilde kurban ibadetini yerine getirenlerden eyle! Kurban ibadetimizi kabul eyle! Kurban Bayramımızı ihya eylemeyi lütfeyle ve içerisinde yapacağımız tüm ibadetlerimizi kabulü karin eyle! Bayramlaşmalarımız, ziyaretleşmelerimiz ve izzeti ikramlarımız ve de yardımlaşmalarımız senin rızan içindir kabul buyur! Mazlum ve mülteci kardeşlerimize bol bol yardımını ihsan buyur!.

■BİR FETVA
Kurban, ezan gibi İslam Dini 'nin şiarından olan ibadettir. Bu ibadetle dinen zengin sayılan kimseler sorumludur. Kurban, koyun; keçi, sığır, manda ve devenin kurban bayramı günlerinde, usulüne uygun olarak kesilmesiyle gerçekleşir. Kurban ibadetini yerine getiren isterse kurban etini hepsini ihtiyaç sahiplerine bağışlayıp verebileceği gibi, üçe bölerek bir parçasını fakir-fukaraya, garip-gurabaya verebilir, bir parçasını eşiyle dostuyla yiyebilir ve de bir parçasını evinde ailesiyle tüketebilir. Kasap ücreti olarak deri verilmez caiz değildir.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (1)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve telgrafgazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Mustafa
(28.08.2021 10:19 - #155)
Istifade ettim Allâh Teâlâ râzı ve memnûn olsun âmîn
Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve telgrafgazetesi.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
(0) (0)
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.